Lương 2026: Từ 'Mì Gói Cuối Tháng' Đến Lộ Trình Cải Cách Quốc Gia

Thực Trạng Lương Cơ Sở: Khi “Mì Gói” Thay Thế Bữa Ăn Cuối Tháng

Câu chuyện về mức lương cơ sở luôn là một chủ đề nóng, đặc biệt với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Dù mức lương cơ sở đã được điều chỉnh tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng từ ngày 1/7/2024, sau 5 năm tạm hoãn do những khó khăn kinh tế, nhưng thực tế cho thấy con số này vẫn còn quá xa vời so với nhu cầu sống tối thiểu. Đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra rằng, chi phí sinh hoạt trung bình tại các đô thị, bao gồm ăn uống, đi lại, điện nước, học phí, đã chạm mốc 4,5-5 triệu đồng/người/tháng. Điều này đặt ra một gánh nặng không nhỏ lên vai những người làm công ăn lương nhà nước, đặc biệt là công chức trẻ. Hình ảnh “công chức trẻ chỉ đủ sống từ đầu tháng đến ngày 20, còn 10 ngày cuối tháng phải chạy bằng niềm tin và mì gói” không chỉ là một ví von mà còn là thực trạng nhức nhối, phản ánh cuộc vật lộn hàng ngày của nhiều gia đình công chức. Nó cho thấy một khoảng cách lớn giữa chính sách và đời sống thực tế, buộc họ phải tìm cách xoay sở để duy trì cuộc sống cơ bản, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và sự ổn định trong công việc.

Khát Vọng Cống Hiến và Áp Lực "Cơm Áo Gạo Tiền": Nút Thắt Trong Bộ Máy

Trong bối cảnh lương cơ sở còn eo hẹp, áp lực “cơm áo gạo tiền” trở thành một nút thắt lớn, kìm hãm khát vọng cống hiến của cán bộ, công chức. Sau gần 4 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy hành chính đã “nhẹ hơn về đầu mối nhưng nặng hơn về công việc”. Cán bộ ở cơ sở phải đối mặt với việc đi làm xa hơn, đảm nhận thêm nhiều nhiệm vụ chồng chéo, nhưng thu nhập lại chưa hề được cải thiện tương xứng. Điều này tạo ra một nghịch lý: khi khối lượng công việc tăng lên đáng kể, yêu cầu về năng lực và trách nhiệm cũng cao hơn, nhưng động lực vật chất lại không đủ để bù đắp. Đại biểu đã nhấn mạnh một sự thật hiển nhiên: “Cán bộ có đủ sống thì mới yên tâm phục vụ. Công chức không bị nặng gánh cơm áo gạo tiền thì mới nhẹ lòng cống hiến”. Rõ ràng, để bộ máy hành chính vận hành trơn tru và hiệu quả, việc giải quyết bài toán thu nhập không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là một khoản đầu tư chiến lược vào chất lượng nguồn nhân lực, từ đó nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và sự phát triển chung của đất nước.

Các lãnh đạo cấp cao thảo luận về cải cách tiền lương và cân đối ngân sách.

Lộ Trình Cải Cách 2026: Bài Toán Cân Bằng Giữa Mục Tiêu và Khả Năng Ngân Sách

Trước những thực trạng và áp lực từ cơ sở, lộ trình cải cách chính sách tiền lương vào năm 2026 đang được xây dựng với tinh thần hết sức kỹ lưỡng và thận trọng. Đây không chỉ là việc điều chỉnh con số mà là một đề án tổng thể, quán triệt các Kết luận 83, 187 và 192 của Bộ Chính trị. Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương sẽ đóng vai trò chủ trì, đánh giá lại Nghị quyết 27, sau đó báo cáo Trung ương trong Quý I/2026 để định hình kế hoạch cụ thể. Phó Thủ tướng đã nhấn mạnh rằng việc này “chưa thể thực hiện ngay được, phải rất kỹ lưỡng, thận trọng, từng bước chúng ta chuẩn bị, thật căn cơ, phù hợp theo lộ trình hợp lý và phù hợp khả năng chi trả của ngân sách nhà nước”. Điều này cho thấy đang đứng trước một bài toán cân bằng phức tạp: vừa phải đáp ứng nhu cầu cấp thiết của cán bộ, công chức để họ yên tâm công tác, vừa phải đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế, quy mô ngân sách nhà nước, và tổng thể cải cách nền hành chính. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống tiền lương công bằng, minh bạch, nhưng phải bền vững về mặt tài chính.

Đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp về chính sách tiền lương quốc gia.

Kỳ Vọng và Thực Tiễn: Những Bước Đi Tiếp Theo Cho Chính Sách Tiền Lương

Kỳ vọng về việc tăng lương cơ sở từ 1/1/2026, như kiến nghị của đại biểu , là rất lớn trong đội ngũ cán bộ công chức. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai chính sách tiền lương luôn đòi hỏi sự cân nhắc đa chiều và những bước đi chiến lược. Phó Thủ tướng đã chỉ ra rằng, việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp là một sự thay đổi lớn, đòi hỏi “tự làm cuộc cách mạng cho chính bản thân mình” về tư tưởng, tâm lý, tư duy, lề lối làm việc của mỗi cán bộ, công chức. Những khó khăn, vướng mắc ban đầu sau 4 tháng triển khai là điều có thể chia sẻ. Điều này ngụ ý rằng cải cách tiền lương không chỉ đơn thuần là tăng mức sống mà còn là một phần của quá trình chuyển đổi toàn diện, hướng tới một nền hành chính hiện đại, kiến tạo và phục vụ nhân dân. Để đạt được mục tiêu này, việc hoàn thiện hệ thống vị trí việc làm, xác định biên chế hợp lý, và xây dựng một lộ trình cải cách tiền lương “căn cơ” là những bước đi không thể thiếu. Đây là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên trì, đồng thuận từ nhiều phía, và trên hết là sự thấu hiểu giữa những nhu cầu thực tế và tầm nhìn chiến lược quốc gia.