Mưa Bão Thời Biến Động: Cơn Cuồng Phong Thay Đổi Quy Luật, Đất Liền Ứng Phó Ra Sao?

Bản đồ dự báo đường đi và vùng ảnh hưởng của bão Wipha, thể hiện đặc điểm bất thường của cơn bão.

Khi Cơn Gió Chuyển Mình Bất Ngờ: Đặc Điểm Mới Của Bão

Trong bối cảnh khí hậu toàn cầu biến đổi không ngừng, những cơn bão nhiệt đới dường như cũng đang 'chuyển mình', mang theo những đặc tính bất thường khiến công tác dự báo và ứng phó trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Cơn bão , cơn bão số 3 của năm 2025 trên , là một ví dụ điển hình cho sự thay đổi này. Dù mới hình thành trên vùng biển phía Đông với sức gió cấp 9, Wipha đã nhanh chóng tăng cấp, có thời điểm được dự báo đạt sức gió lên tới 130 km/h, giật cấp 13 khi vào Biển Đông, thậm chí cấp 14 khi áp sát bán đảo . Điều đáng nói là tốc độ tăng cường độ chóng mặt này, một đặc điểm ngày càng phổ biến ở các cơn bão hiện đại, khiến việc chuẩn bị ứng phó gặp nhiều thách thức. Hơn nữa, Wipha còn có đường đi khá tương đồng với siêu bão trước đây, nhưng lại gây mưa lớn trên diện rộng cho cả và , với lượng mưa dự kiến có nơi lên tới hơn 600mm. Đây không chỉ là một cơn bão đơn thuần, mà còn là lời cảnh báo về 'quy luật' mới của thiên tai.

Mái nhà bị hư hại do bão, minh họa thiệt hại vật chất mà đất liền phải gánh chịu.

Đất Liền Gánh Chịu: Những Nguy Cơ Tiềm Tàng Và Hậu Quả Khôn Lường

Những đặc điểm bất thường của bão Wipha đã phơi bày rõ ràng mức độ dễ tổn thương của đất liền trước sự thịnh nộ của thiên nhiên. Ngay cả khi tâm bão chưa đổ bộ trực tiếp, hoàn lưu bão đã sớm gây ra những hiện tượng thời tiết cực đoan. Tại , chiều 19/7 đã xuất hiện mưa to kèm theo mưa đá, gió giật mạnh và sấm chớp, thậm chí sét đánh cháy núi đá trên , gây hư hại nhiều mái nhà dân. Điều này cho thấy, không chỉ gió mạnh, mà các hiện tượng đi kèm như mưa đá, lốc xoáy, sét cũng trở nên khó lường và nguy hiểm hơn. Phạm vi ảnh hưởng của bão Wipha rất rộng, bao trùm hầu khắp khu vực phía Đông Bắc Bộ, một phần Tây Bắc Bộ và các tỉnh Bắc Trung Bộ. Đặc biệt, mưa rất lớn, tổng lượng mưa 150mm chỉ trong 3 giờ tại nhiều nơi, đã đẩy nguy cơ lũ quét và sạt lở đất ở các tỉnh vùng núi lên mức cực cao, nhất là khu vực Tây Bắc, Đông Bắc, và . Cộng thêm sóng biển cao 4-6m, gió giật cấp 13 trên Biển Đông và nước dâng kết hợp thủy triều cao, nguy cơ ngập úng tại các vùng trũng thấp ven biển Quảng Ninh – Hải Phòng là điều khó tránh khỏi, cho thấy một bức tranh hậu quả khôn lường đang chờ đợi.

Từ Bài Học Xưa Đến Thách Thức Nay: Việt Nam Đứng Vững Bằng Cách Nào?

Trước những diễn biến phức tạp của bão hiện đại, đã không ngừng rút ra bài học và điều chỉnh chiến lược ứng phó. Kinh nghiệm từ những cơn bão trước đó như Yagi hay là vô cùng quý giá. Cụ thể, bão Wutip vào tháng 6 đã gây ra thiệt hại nặng nề cho Trung Trung Bộ, khiến 11 người thiệt mạng, hàng ngàn nhà ngập, hàng chục ngàn hecta cây trồng bị ảnh hưởng, và làm gián đoạn nghiêm trọng giao thông, thậm chí phải hoãn các sự kiện lớn. Điều này nhấn mạnh rằng, việc phòng chống không thể chỉ dừng lại ở cảnh báo mà phải là hành động quyết liệt. Trong cuộc họp khẩn cấp, đã đặc biệt lưu ý về đường đi tương đồng của Wipha với Yagi và nguy cơ mưa lớn. Các địa phương như Quảng Ninh đã chủ động yêu cầu thông tin kịp thời đến du khách, đảm bảo an toàn cho người và phương tiện. Đặc biệt, vấn đề an toàn hồ đập được đặt lên hàng đầu, với 137 hồ hư hỏng nặng và 47 hồ đang thi công, lãnh đạo Bộ yêu cầu tính toán phương án xả lũ hợp lý, tránh lặp lại sự cố như thủy điện năm ngoái. Đây là những nỗ lực đáng ghi nhận, song cũng là thách thức lớn, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả hơn nữa.

Kiến Tạo Cộng Đồng Kiên Cường: Hướng Đi Cho Tương Lai Khí Hậu

Trong bối cảnh bão lũ ngày càng khó lường, việc kiến tạo một cộng đồng kiên cường không chỉ là mục tiêu mà còn là hướng đi sống còn cho tương lai khí hậu của Việt Nam. Điều này đòi hỏi một sự chuyển dịch tư duy từ 'phòng chống' sang 'thích nghi' và 'chung sống' với thiên tai. Để đạt được điều đó, yếu tố cốt lõi chính là nâng cao nhận thức và năng lực chủ động ứng phó của người dân. Các cơ quan khí tượng cần tiếp tục cải tiến công nghệ dự báo, cung cấp thông tin chính xác, kịp thời và dễ hiểu để người dân có thể theo dõi sát sao, từ đó đưa ra quyết định phù hợp cho bản thân và gia đình. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng chống chịu, đặc biệt là hệ thống hồ đập an toàn, công trình thoát lũ, và các giải pháp bảo vệ bờ biển, rừng ngập mặn là tối quan trọng. Tuy nhiên, sức mạnh thực sự nằm ở chính cộng đồng: từ việc mỗi gia đình chuẩn bị sẵn sàng vật tư, thực phẩm, đến việc hình thành các đội xung kích tại chỗ, hỗ trợ nhau sơ tán, cứu hộ. Những bài học đắt giá từ các cơn bão như Wutip đã chỉ ra rằng, khi cộng đồng đoàn kết, chủ động và có kiến thức, khả năng phục hồi sau thiên tai sẽ được nâng cao đáng kể. Đây không chỉ là trách nhiệm của nhà nước, mà là của tất cả chúng ta, cùng nhau xây dựng một Việt Nam kiên cường trước mọi biến động của thời tiết.