Cà Phê Đồng Nội 'Lặng Sóng': Sức Ép Hay Cơ Hội Khi Thị Trường Thế Giới Nổi Sóng?

Bảng giá cà phê Robusta trên sàn London, minh họa sự tăng vọt của giá cà phê toàn cầu.

Nhịp Điệu Trái Chiều: Cà Phê Trong Nước “Đứng Yên” Giữa Sóng Lớn Toàn Cầu

Những ngày gần đây, thị trường cà phê toàn cầu chứng kiến một đợt tăng giá mạnh mẽ, đặc biệt trên các sàn giao dịch quốc tế. Cụ thể, vào sáng 15/7 (theo giờ Việt Nam), giá cà phê Robusta trên sàn cho kỳ hạn giao tháng 9/2025 đã tăng vọt tới 9,42%, tương đương 303 USD/tấn, đạt mức 3.519 USD/tấn. Tương tự, cà phê Arabica trên sàn cũng không kém cạnh khi tăng 5,36%, thêm 15,35 cent/lb, giao dịch ở mức 301,85 US cent/lb. Đây là những con số cho thấy một thị trường thế giới đang sôi động và đầy biến động.

Thế nhưng, bức tranh tại thị trường cà phê nội địa lại mang một gam màu hoàn toàn khác biệt. Trong cùng thời điểm, giá cà phê nhân xô tại các tỉnh lại duy trì trạng thái “đi ngang”, gần như không có sự dịch chuyển đáng kể so với phiên giao dịch liền trước. Mức giá dao động quanh ngưỡng 88.000 – 88.500 đồng/kg, với giá bán trung bình là 88.400 đồng/kg. Điều này tạo nên một sự tương phản rõ rệt, khiến nhiều người không khỏi đặt câu hỏi: Vì sao cà phê lại “lặng sóng” giữa lúc thị trường thế giới đang “nổi sóng” dữ dội đến vậy?

Hạt cà phê chín trên cây, biểu tượng cho nguồn cung cà phê nội địa Việt Nam.

Giải Mã Sự Lệch Pha: Yếu Tố Nào Đang Định Hình Giá Cà Phê?

Sự lệch pha giữa giá cà phê trong nước và quốc tế không phải là hiện tượng ngẫu nhiên, mà là kết quả của nhiều yếu tố đan xen phức tạp. Một trong những nguyên nhân chính có thể đến từ đặc thù cung cầu nội địa. Mặc dù là quốc gia xuất khẩu Robusta hàng đầu, nhưng lượng tồn kho nội địa hoặc nguồn cung được các nhà buôn lớn nắm giữ có thể đang tạo ra một bức tường ngăn cản sự phản ánh tức thì của giá thế giới vào giá thu mua tại vườn. Điều này có thể do các hợp đồng giao dịch đã được chốt từ trước hoặc chiến lược giữ hàng của nông dân, doanh nghiệp chờ đợi mức giá cao hơn nữa.

Bên cạnh đó, yếu tố tâm lý thị trường và khả năng tiếp cận thông tin cũng đóng vai trò nhất định. Thị trường nội địa có thể phản ứng chậm hơn với biến động toàn cầu do độ trễ thông tin hoặc do các kênh phân phối, thu mua truyền thống. Hơn nữa, sự chênh lệch tỷ giá hối đoái, chi phí vận chuyển hay các rào cản thương mại phi thuế quan cũng có thể góp phần tạo nên khoảng cách này. Việc giá cà phê xuất khẩu của liên tục đạt kỷ lục trong nửa đầu năm 2025 cho thấy nhu cầu từ thị trường quốc tế là rất lớn, nhưng dường như dòng chảy của giá trị đó chưa hoàn toàn thấm về đến tận gốc rễ người nông dân.

Tác Động Kép Đến Người Nông Dân và Doanh Nghiệp Việt

Hiện tượng giá cà phê trong nước “đứng yên” khi giá thế giới tăng mạnh đang tạo ra những tác động kép, vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với các chủ thể trong chuỗi giá trị cà phê . Đối với người nông dân, sự ổn định của giá nội địa trong bối cảnh giá quốc tế thăng hoa có thể gây ra cảm giác bỏ lỡ cơ hội. Họ có thể cảm thấy không nhận được đủ lợi ích từ xu hướng tăng giá toàn cầu, ảnh hưởng đến thu nhập và kế hoạch tái đầu tư cho mùa vụ tiếp theo. Tâm lý chờ đợi giá cao hơn có thể khiến việc găm hàng diễn ra, làm chậm dòng chảy cung ứng ra thị trường.

Ngược lại, các doanh nghiệp xuất khẩu lại đối mặt với tình thế phức tạp hơn. Nếu họ đã ký kết các hợp đồng bán hàng dài hạn với mức giá cố định trước đó, việc giá thế giới tăng đột biến có thể mang lại lợi nhuận bất ngờ. Tuy nhiên, nếu phải thu mua cà phê từ thị trường nội địa với giá có xu hướng tăng dần để đáp ứng các đơn hàng xuất khẩu giá cao, họ có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo nguồn cung ổn định và tối ưu hóa lợi nhuận. Sự thiếu đồng bộ này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược mua bán linh hoạt và khả năng quản trị rủi ro giá hiệu quả.

Dự Báo Xu Hướng và Lời Khuyên Từ Chuyên Gia: Lèo Lái Giữa Biến Động

Với những diễn biến hiện tại, câu hỏi đặt ra là liệu giá cà phê trong nước có bắt kịp đà tăng của thế giới hay không, và khi nào? Các chuyên gia nhận định, với vai trò là nhà cung cấp Robusta hàng đầu và kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt kỷ lục trong nửa đầu năm 2025, chắc chắn chịu ảnh hưởng lớn từ thị trường toàn cầu. Việc giá thế giới tiếp tục tăng mạnh sẽ tạo áp lực lớn để giá nội địa điều chỉnh theo, đặc biệt khi lượng tồn kho dần cạn kiệt và nhu cầu xuất khẩu vẫn duy trì ở mức cao.

Trong bối cảnh biến động này, lời khuyên cho người nông dân là không nên găm hàng quá lâu mà cần theo dõi sát sao thị trường, cân nhắc bán ra từng phần để tối ưu hóa lợi nhu nhuận và đảm bảo dòng tiền. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm cũng là yếu tố then chốt để có thể bán được giá tốt hơn. Đối với doanh nghiệp, việc đa dạng hóa các hình thức hợp đồng, sử dụng công cụ phòng hộ giá (hedging) và tăng cường minh bạch thông tin trong chuỗi cung ứng là rất cần thiết. Đồng thời, đầu tư vào chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và chú trọng các tiêu chuẩn bền vững sẽ là chìa khóa để ngành cà phê không chỉ lèo lái qua sóng gió mà còn vươn mình mạnh mẽ hơn trên bản đồ cà phê thế giới.